ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
H ιλιγγιώδης ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τεχνολογίας των τελευταίων δεκαετιών έδωσε ώθηση σε όλες τις επιστήμες. Ο κάθε επιστημονικός κλάδος δημιούργησε νέα πεδία και εργαλεία αυξάνοντας τις γνώσεις μας και αλλάζοντας τον κόσμο. Αναρωτιόμαστε αν η αλλαγή είναι απλώς θέμα ποσότητας της γνώσης ή κάτι βαθύτερο. Μήπως γινόμαστε μάρτυρες δημιουργίας μιας άλλης σκέψης, μιας άλλης φιλοσοφίας, ενός άλλου Λόγου ή μιας άλλης ηθικής; Δύσκολο να απαντηθεί ακόμη.
Εκείνο που σίγουρα μπορεί να απαντηθεί είναι ότι η αυτή εκρηκτική εξέλιξη δημιουργεί νέα επιστημονικά πεδία και αλλοίμονο σε αυτόν που δεν το κατάλαβε.
Όσον αφορά στην Νευρολογία: Για πρώτη φορά, χάρις σ ’αυτή την εξέλιξη, έχουμε την δυνατότητα να αποκρυπτογραφήσουμε βιολογικούς κώδικες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, να υποκλέψουμε και να αναλύσουμε μύχια βιολογικά σήματα, να παρέμβουμε χωρίς να καταστρέψουμε και να τροποποιήσουμε την λειτουργία νευρωνικών δικτύων. Αλλάζουμε την κίνηση, επιδρούμε στη συνέργεια, εμποδίζουμε την ηλεκτρική καταιγίδα της επιληπτικής εκφόρτισης, επηρεάζουμε το κύκλωμα της παθολογικής αντίληψης πόνου, επαναπρογραμματίζουμε την μυϊκή επιστράτευση, αναστέλλουμε εκλεκτικά ζωτικές λειτουργίες, αντικαθιστούμε κατεστραμμένα αισθητηριακά συστήματα αντίληψης, και ονειρευόμαστε για αύριο την αποκρυπτογράφηση του συναισθήματος, τον μυστικό κώδικα της μνήμης, και ακόμα πιο πέρα, πράγματα που φαντάστηκαν οι μεγάλοι στοχαστές.
Μια νέα επιστήμη γεννιέται. Είναι η συνύπαρξη βιολογίας και τεχνολογίας σε μια αυτόνομη ύπαρξη, όπου το ένα υλικό επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο.
Το πρώτο της βήμα λέγεται νευροτροποποίηση και είναι η προσπάθεια να αλλάξουμε την λειτουργία εγκεφαλικών δικτύων με τη χρήση τεχνολογίας χωρίς να καταστρέψουμε τον βιολογικό ιστό. Η τεχνική έγκειται στην ανάδειξη σημείων των δικτύων ή κόμβων με κρίσιμη σημασία ώστε ελάχιστες παρεμβάσεις στα σημεία αυτά να μπορούν να αλλάζουν όλη την λειτουργία του δικτύου.
Τα εγκεφαλικά νευρωνικά δίκτυα είναι η έννοια που πλέον αντικαθιστά τις «εγκεφαλικές περιοχές» στις οποίες οι παλαιότεροι νευροεπιστήμονες αναζητούσαν με μια μηχανιστική προσέγγιση τα τις στοιχειώδεις μονάδες που συνθέτουν το νοητικό όργανο.
Με το τρόπο αυτό αναδύεται μια σύγχρονη προσέγγιση στα νευρολογικά νοσήματα όπως οι αναπηρίες, η νόσος Παρκινσον, η επιληψία, η σπαστικότητα, ο χρόνιος πόνος, οι παραλύσεις και άλλα ακόμη.
Η προσέγγιση αυτή απαιτεί τη συνεργασία νευρολόγων, νευροχειρουργών, φυσιάτρων, νευροφυσιολόγων, απεικονιστών, και άλλων ειδικοτήτων. Προσφέρει μέσα από ελάχιστης βαρύτητας επεμβάσεις την δυνατότητα σημαντική βελτίωσης σε νευρολογικά νοσήματα όταν οι φαρμακευτικές θεραπείες έχουν αποτύχει.
Η πρώτη μικτή ομάδα από επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων (και η μοναδική μέχρι στιγμής) δημιουργήθηκε στην Α ’Νευροχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» με σκοπό να εφαρμόσει και στην Ελλάδα τις εξελιγμένες τεχνικές που περιγράφηκαν.
Προσωπικά είχα την τύχη να συμμετέχω στην ίδρυση της ομάδας υπό τον καθηγητή νευροχειρουργικής κ Δαμιανό Σακά.